Blog

Zaburzenia funkcji tarczycy – na co zwrócić uwagę?

Zaburzenia funkcji tarczycy stanowią poważny problem zdrowotny, dotykający miliony ludzi na całym świecie. Tarczyca to niewielkich rozmiarów gruczoł dokrewny w kształcie motyla umiejscowiony na przedniej części tchawicy. Wydziela ona hormony pełniące istotną rolę w regulacji funkcjonowania organizmu na wielu płaszczyznach. W związku z powyższym, kiedy coś pójdzie nie tak i tarczyca nie działa tak jak powinna, pojawiają się różne problemy zdrowotne. W tym artykule przyjrzymy się zaburzeniom funkcji tarczycy, ich objawom, przyczynom i możliwościom leczenia.

Rola tarczycy w organizmie człowieka

Tarczyca produkuje i wydziela hormony, takie jak trójjodotyronina (T3) oraz tyroksyna (T4). Wymienione hormony działają na liczne tkanki ludzkiego ciała, regulują tempo przemiany materii, wzrostu, rozwoju czy funkcję układu nerwowego. Wydzielanie hormonów przez tarczyce jest stymulowane przez hormon przysadki- tyreotropinę (TSH). W sytuacji, gdy hormonów tarczyce we krwi jest za mało i organizm potrzebuje więcej- przysadka mózgowa wydziela TSH, które stymuluje z kolei tarczycę do wydzielenia jej hormonów. W momencie, gdy hormonów tarczycy jest dużo, hamują one zwrotnie przysadkę i zmniejsza się ilość TSH. Takie zjawisko nazywamy ujemnym sprzężeniem zwrotnym i umożliwia nam ono skutecznę regulację poziomy tych hormonów w krwioobiegu- krótko mówiąc nie jest ich ani za dużo ani za mało.

Niedoczynność tarczycy – kiedy brakuje energii

Niedoczynność tarczycy, jest to zespół objawów wywołanych stanem niedoboru hormonów tarczycy, znany również pod nazwą hipotyreoza. W znacznej większości przypadków niedoczynności tarczycy stężenie TSH we krwi będzie podwyższone, gdyż brak elementu hamującego jego wydzielanie, czyli hormonów tarczycy.

Na niedoczynność tarczycy 5x częściej chorują kobiety.

Przyczyny niedoczynności tarczycy:

• Zapalenia tarczycy (np. typu Hashimoto)
• Przyczyny jatrogenne (np. wycięcie tarczycy, napromieniowanie czy niektóre leki)
• Wrodzona niedoczynność tarczycy
• Niedobór jodu.

Objawy niedoczynności tarczycy:

• Osłabienie, zmęczenie, senność
• Ogólne spowolnienie
• Przyrost masy ciała
• Nietolerancja zimna
• Zaparcia
• Zaburzenia miesiączkowania
• Ginekomastia u mężczyzn.

Najczęstsza postać niedoczynności tarczycy w Polsce wywołana jest przez zapalenie tarczycy typu Hashimoto. Jest to choroba autoimmunologiczna, w której limfocyty zaczynają atakować tarczycę chorego. Jednakże dokładne podłoże rozwoju tej choroby, a dokładniej, dlaczego układ odpornościowy zaczyna atakować tarczycę, nie jest jeszcze poznane.

Niejasne podłoże choroby Hashimoto może obejmować zarówno czynniki genetyczne jak i środowiskowe. Dziedziczność ma znaczenie, ponieważ choroba ta często występuje w rodzinach. Jednak różne czynniki środowiskowe, takie jak infekcje wirusowe czy narażenie na toksyczne substancje chemiczne, także mogą wpływać na rozwój Hashimoto.

Nadczynność tarczycy

Jest to sytuacja odwrotna- w tym wypadku występują objawy związane z nadmiarem hormonów tarczycy we krwi. W znacznej większości przypadków- stężenie TSH u chorych będzie obniżone, ze względu na ciągłe hamowanie przysadki przez wysokie stężenie hormonów tarczycy.

Na nadczynność tarczycy 10x częściej chorują kobiety.

Przyczyny nadczynności tarczycy:

• Choroba Gravesa-Basedowa
• Wole guzkowe toksyczne
• Guzek toksyczny autonomiczny.

Objawy nadczynności tarczycy:

• Niepokój, drażliwość
• Pobudzenie
• Kołatania serca
• Biegunki
• Bezsenność
• Nietolerancja ciepła
• Utrata masy ciała.

Najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy w polskiej populacji jest Choroba Gravesa-Basedowa. Jest to schorzenie autoimmunologiczne, o innym przebiegu niż zapalenie typu Hashimoto. W chorobie Gravesa nasze komórki odpornościowe wytwarzają przeciwciała łączące się z receptorem dla TSH na komórkach tarczycy- powoduje to ich aktywację i stymulację tarczycy. W skutej tej stymulacji tarczyca zaczyna pracować intensywniej niż zwykle i przerasta. Powiększona tarczyca może być widoczna na szyi chorej osoby w postaci wola.

Diagnostyka

W rozpoznaniu zaburzeń funkcji tarczycy kluczowe jest oznaczenie w pierwszej kolejności stężeń TSH oraz hormonów tarczycy. By poznać przyczynę nadmiaru hormonów tarczycy należy pogłębić diagnostykę o oznaczanie specyficznych przeciwciał, czy wykonanie badania USG lub scyntygrafii tarczycy.

Podsumowując, zaburzenia funkcji tarczycy dotyczą zarówno kobiet jak i mężczyzn, jednak u kobiet występują znacznie częściej. Występuje niedoczynność oraz nadczynność tarczycy, dwa odmienne, a nawet przeciwne do siebie stany. Zaburzoną gospodarkę hormonalną można wyrównać stosując odpowiednie leczenie. Osoby z chorobami tarczycy mogą żyć w pełnym komforcie i czuć się dobrze, jeżeli ich choroba podlega leczeniu.

Czy któreś z wyżej wymienionych objawów brzmią dla Ciebie znajomo? Czy podejrzewasz u siebie lub u bliskiej osoby chorobę tarczycy? Nie bój się – poradź się lekarza. Lekarz wykona wszystkie niezbędne badania i pomoże Ci wyjaśnić przyczynę Twojego złego samopoczucia.